EIB (Eximbank) - Từ xung đột quản trị đến niềm tin của dòng tiền

Nhà đầu tư không có lãi

Diễn biến cổ phiếu EIB ngày 14/12 và từ đầu năm 2020

Mức giá quanh 17.000 đồng/cổ phiếu của EIB hiện nay chỉ tương đương 2 năm trước, tương ứng nhà đầu tư không có lợi nhuận từ biến động giá cổ phiếu. Trong khi đó, lần chia cổ tức gần nhất của Ngân hàng đã từ năm 2014.

Những "mùa" Đại hội vắng người

Nguyên nhân quan trọng khiến cổ phiếu EIB kém hấp dẫn dòng tiền dù điều kiện thị trường tích cực là sự thiếu đồng thuận giữa các nhóm cổ đông lớn, ảnh hưởng đến hoạt động của Ngân hàng cũng như niềm tin, kỳ vọng của nhà đầu tư.

Mới nhất, HĐQT Eximbank vừa ra nghị quyết hoãn ĐHCĐ lần thứ 3 dự kiến tiến hành ngày 15/12 tới tại Hà Nội, nhằm thực hiện quy định phòng chống dịch COVID-19. Eximbank cho biết, ĐHCĐ thường niên 2020 sẽ được dời sang thời điểm khác thích hợp.

Như vậy, đây là lần thứ 3, Eximbank phải hoãn họp ĐHCĐ thường niên 2020. Trước đó, Eximbank đã 2 lần ĐHCĐ thường niên 2020 bất thành và 1 lần ĐHCĐ bất thường bất thành.

Cụ thể, lần một tỷ lệ cổ phần tham dự dưới 65%, lần hai dưới 51%. ĐHCĐ thường niên lần thứ 3 của Eximbank không còn yêu cầu tỷ lệ cổ đông tham dự tối thiểu, song cuối cùng vẫn chưa thể diễn ra.

Không chỉ lý do hoãn đại hội nhằm thực hiện quy định phòng chống dịch COVID-19 mà một lý do khác cũng có tác động đến ĐHCĐ của Eximbank đó chính là khó tìm được sự đồng thuận giữa các nhóm cổ đông lớn.

Theo đó, các cổ đông Eximbank đồng loạt gửi kiến nghị trước thềm ĐHCĐ lần này. Cụ thể, chiều ngày 8/12, đại diện các cổ đông sở hữu trên 10% vốn của Eximbank tiếp tục có văn bản gửi tới HĐQT và Ban kiểm soát ngân hàng này về các vấn đề liên quan tới nhân sự HĐQT.

HĐQT và Ban Kiểm soát Eximbank tiếp tục nhận được văn bản của đại diện các cổ đông sở hữu trên 10% vốn của Eximbank về các vấn đề liên quan tới nhân sự HĐQT.

Cụ thể, đại diện các cổ đông nói trên đề nghị HĐQT đưa vào chương trình họp ĐHCĐ thường niên 2020 tổ chức vào ngày 15/12 tới đây tại Hà Nội việc miễn nhiệm đối với 4 thành viên HĐQT là các ông Yasuhiro Saitoh, Lê Minh Quốc, Cao Xuân Ninh và Lê Văn Quyết.

Nhưng đây là nhóm cổ đông lớn thứ hai gửi kiến nghị đến HĐQT Eximbank trước thềm đại hội cổ đông cùng về một vấn đề đó là liên quan tới nhân sự.

Trước đó, chiều ngày 7/12 Eximbank nhận được công văn của cổ đông chiến lược Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) yêu cầu HĐQT bổ sung nội dung vào ĐHCĐ thường niên lần 3 việc thanh lọc HĐQT thông qua bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với từng thành viên, nhằm giảm số lượng thành viên HĐQT từ 9 người hiện nay xuống còn từ 5 - 7 người.

Hiện HĐQT của Eximbank gồm 9 người là các ông Saitoh, Cao Xuân Ninh, Lê Minh Quốc, Ngô Thanh Tùng, Lê Văn Quyết, Nguyễn Quang Thông, Đặng Anh Mai, Hoàng Tuấn Khải và bà Lương Thị Cẩm Tú.

Tuy nhiên, những kiến nghị về nhân sự trên không phải là nội dung quá xa lạ với cổ đông Eximbank. Các nhóm cổ đông, đặc biệt là SMBC, suốt hơn 1 năm qua đã nhiều lần yêu cầu tổ chức ĐHCĐ bất thường để xử lý xong các vấn đề tồn đọng cũ, trước khi đại hội 2020 bầu ra HĐQT nhiệm kỳ mới.

EIB (Eximbank) - Từ xung đột quản trị đến niềm tin của dòng tiền

Trong khi ĐHCĐ năm 2020 vẫn chưa thể diễn ra do không đủ túc số (lần 1 và lần 2) hoặc hoãn vì lý do COVID-19 (lần 3, lẽ ra tổ chức ngày 17/8/2020 tại Hà Nội) thì đại hội bất thường năm 2019 của nhà băng này đến nay cũng vẫn chưa được tổ chức lại dù lần đầu bất thành từ ngày 30/6/2020.

Trước thềm đại hội cổ đông bất thường ngày 30/6/2020, các nhóm cổ đông của Eximbank gồm SMBC (nắm giữ 15% vốn) và nhóm cổ đông Ngô Thị Thúy (nắm giữ 10,36% cổ phần phổ thông của Eximbank (vào thời điểm tháng 9/2019) cũng gửi văn bản tới HĐQT yêu cầu thảo luận 2 vấn đề là bãi nhiệm ông Yasuhiro Saitoh (hiện là chủ tịch HĐQT Eximbank khi ông giữ chức này ngay trước thềm đại hội cổ đông) và giảm số lượng thành viên, bỏ phiếu tín nhiệm đối với HĐQT.

Kinh doanh giảm sút

Sự thiếu đồng thuận giữa các nhóm cổ đông đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của Ngân hàng, với kế hoạch kinh doanh năm không được thông qua, không đưa ra được chiến lược kinh doanh mới.

Thêm vào đó, mạng lưới chi nhánh của Ngân hàng không thay đổi trong nhiều năm - một tín hiệu cho thấy việc chậm mở rộng so với các ngân hàng khác.

Đáng chú ý hơn, đã nhiều năm qua Eximbank không chia cổ tức, không tăng vốn. Lần tăng vốn gần nhất của Ngân hàng diễn ra từ năm 2011 dù sau nhiều năm lãi tốt, ngân hàng không chỉ xóa hết được khoản lỗ lũy kế phát sinh năm 2014 do hạch toán hồi tố điều chỉnh lợi nhuận giai đoạn 2010 - 2013 mà còn tích lũy được khoản lợi nhuận chưa phân phối đến 30/9/2020 đạt 2.356 tỷ đồng, bằng 18,9% vốn điều lệ.

Lũy kế, 9 tháng đầu năm 2020, Eximbank ghi nhận dư nợ cho vay khách hàng giảm 10,6% xuống 101.302 tỷ đồng; tiền gửi của khách hàng giảm 8,2% xuống 127.844 tỷ đồng; tỷ lệ nợ xấu nội bảng lại tăng từ 1,71% lên 2,46%.

Lợi nhuận của ngân hàng cũng ở mức thấp, trong 9 tháng đầu năm nay đạt hơn 1.100 tỷ đồng, quý IV năm ngoái thua lỗ, còn các năm trước cũng chỉ ngang bằng một ngân hàng nhỏ trong hệ thống khi năm 2016 lãi trước thuế 390 tỷ đồng, năm 2017 là 1.017 tỷ đồng, năm 2018 là hơn 800 tỷ đồng và năm 2019 là gần 1.100 tỷ đồng.