Cổ tức (phần 2): Trả cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu có lợi hơn?

Trả cổ tức bằng tiền mặt và bằng cổ phiếu, cái nào tốt hơn?

Trả cổ tức bằng tiền mặt

Bản chất của việc trả cổ tức bằng tiền mặt:

Đối với những doanh nghiệp tổ chức trả cổ tức bằng tiền mặt, dòng tiền từ lợi nhuận sau thuế sẽ đi ra khỏi doanh nghiệp. Cụ thể, lợi nhuận thuần trong doanh nghiệp giảm do được chi trả cho các cổ đông qua tài khoản.

Ưu điểm

Việc trả cổ tức bằng tiền mặt đem lại cho cổ đông cảm giác chắc chắn khi tìm kiếm lợi nhuận trong đầu tư cổ phiếu. So với việc công ty giữ lại khoản lợi nhuận sau thuế và chạy theo những cơ hội “hào nhoáng” nhưng không có tính chắc chắn. Thì đối với các cổ đông đầu tư với phong thái phòng thủ, việc nhận cổ tức bằng tiền mặt từ doanh nghiệp mang tính đảm bảo và tâm lý an toàn hơn rất nhiều.

Cổ tức (phần 2): Trả cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu có lợi hơn?

Hình minh họa (nguồn internet)

Đây được xem là minh chứng cho dòng tiền vững mạnh của doanh nghiệp. Từ đó tạo được lòng tin và tâm lý an toàn khi đầu tư. Tuy nhiên, các cổ đông cần xem xét kỹ lưỡng thời gian chi trả cổ tức, sự ổn định và cổ tức có sự tăng trưởng. Tránh các trường hợp doanh nghiệp đi vay mượn nợ để trả cổ tức cho cổ đông.

Nhược điểm

Phải chịu 2 lần thuế. Lần thứ nhất là thuế thu nhập doanh nghiệp (hiện tại đang ở mức 20-22%). Tuy nhiên, tùy vào các lĩnh vực ngành nghề khác nhau mà có những đặc thù ưu đãi về mức thuế riêng biệt. Lần thứ hai là phần cổ tức bằng tiền mặt này phải chịu thuế thu nhập cá nhân ở mức là 5%. Giả sử công ty trả cổ tức là 2.000 đồng thì trên thực tế sau khi trừ các khoản thuế phí bạn chỉ còn nhận lại được mức cổ tức thực tế là 1.900 đồng.

Đối với các công ty đang gặp khó khăn về tài chính, hoặc công ty đang trong giai đoạn phát triển nhanh và mở rộng thì việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ làm giảm lượng tiền trong doanh nghiệp. Từ đó, dẫn đến việc doanh nghiệp thiếu hụt tiền để mở rộng sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp.

Cổ tức bằng cổ phiếu

Bản chất của trả cổ tức bằng cổ phiếu:

Việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu thưởng thực chất không thay đổi về mặt tài chính, kinh doanh của doanh nghiệp mà chỉ thay đổi về mặt bút toán hay kế toán.

Với những nhà phân tích cơ bản hay đầu tư vào giá trị thì việc trả cổ tức bằng cổ phiếu dường như vô ích. Đây là lý do công ty Berkshire Hathaway tỷ phú Warren Buffett chưa bao giờ trả cổ tức bằng cổ phiếu hay chia tách cổ phiếu. Vì giá của một cổ phiếu công ty Berkshire Hathaway vào năm 2017 là rất cao, lên đến 6 tỷ đồng/ cổ phiếu loại A.

Với những nhà đầu tư thiên về phân tích kỹ thuật, khi có tin công ty chia cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu lớn thì giá cổ phiếu của công ty đó thường sẽ có xu hướng tăng.

Ưu điểm

Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu đối với những cổ phiếu có tính thanh khoản ít sẽ tăng tính thanh khoản cho thị trường chứng khoán. Từ đó, làm giảm thị giá và giảm rủi ro thanh khoản giúp nhà đầu tư khác có thể dễ dàng mua bán trao đổi cổ phiếu do ảnh hưởng giá tăng.

So với việc phát hành cổ tức bằng tiền mặt, khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu nhà đầu tư không bị đánh thuế 2 lần từ đó làm tăng giá trị nhận được thực tế cho cổ đông.

Bằng cách không chi trả cổ tức bằng tiền mặt, công ty có thể giữ lại nguồn tiền để mở rộng sản xuất kinh doanh, đầu tư vào những dự án mang đến lợi nhuận về lâu dài cho cổ đông hoặc khắc phục những khó khăn hiện tại trong công ty.

Nhược điểm

Vì mức vốn hóa không đổi việc chia cổ tức bằng cổ phiếu cũng như không chia. Bên cạnh đó, nhà đầu tư phải chờ một thời gian khá lâu (từ 2 đến 3 tháng) để cổ phiếu mới phát hành và về tài khoản rồi mới mua bán giao dịch được cổ phiếu đó.

Tại một số doanh nghiệp đầu tư vào những dự án không hiệu quả, từ đó làm ảnh hưởng giảm thêm giá cổ phiếu.

Dù doanh nghiệp trả cổ tức bằng cổ phiếu hay thưởng cổ phiếu thì bản chất về mặt kinh doanh và tài chính là không đổi. Điều này chỉ thay đổi về mặt bút toán báo cáo kế toán từ lợi nhuận chưa phân phối sang vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thông thường trong ngắn hạn sẽ ảnh hưởng tích cực đến giá cổ phiếu, đặc biệt là tin chia khủng. Mặc khác, nếu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không vượt trội thì giá sẽ trở về mức trước khi tăng.

Công thức tính giá cổ phiếu điều chỉnh sau khi chia cổ tức

Trong đó:

P': Giá cổ phiếu đã điều chỉnh sau khi chia cổ tức

P: Giá cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền

Pa: Giá cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua ưu đãi

a: Tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua mua ưu đãi. Đơn vị tính %

b: Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đơn vị tính %

C: Cổ tức bằng tiền.

Ví dụ minh họa:

Cổ phiếu Hxx ngày 16/6 có giá P = 22.000 đồng/cp. Ngày 17/6 là ngày giao dịch không hưởng quyền để thực hiện chi trả cổ tức cho cổ phiếu Hxx. Công ty trả cổ tức năm 2021 bằng tiền mặt 5% và bằng cổ phiếu 30%. Doanh nghiệp phát hành thêm 1,34 tỷ cổ phiếu theo mệnh giáo 10.000 đồng/cp để thực hiện tương ứng tỷ lệ 30%.

Vậy, cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 5%, tương đương C = 500 đồng, a = 30%, b = 30%

Sau khi chia cổ tức, giá cổ phiếu Hxx điều chỉnh còn:

Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức?

Theo ý kiến từ nhiều chuyên gia, việc mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức không quan trọng mà phụ thuộc vào chiến lược đầu tư của mỗi người, giá trị nội tại của doanh nghiệp niêm yết và cả xu hướng thị trường.

Đầu tư cổ phiếu theo cổ tức là chiến lược an toàn đối với các nhà đầu tư dài hạn, củng cố và gia tăng cổ phần tại công ty đó. Tuy nhiên, đối với nhà đầu tư ngắn hạn, việc doanh nghiệp chia cổ tức, nhất là cổ tức bằng cổ phiếu, sẽ không đem lại giá trị lợi nhuận cao.

Nếu muốn đầu tư cổ phiếu theo cổ tức, trước khi mua cổ phiếu, nhà đầu tư nên tìm hiểu các thông tin về ngày diễn ra Đại hội đồng cổ đông thường niên, ngày giao dịch không hưởng quyền, ngày đăng ký cuối cùng, mức độ tăng trưởng của doanh nghiệp niêm yết trong vòng hai quý gần đây, thị trường đang trong xu hướng tăng... để ra quyết định tùy theo chiến lược cá nhân.

Ngoài ra, chúng tôi cũng xin giới thiệu tới độc giả các thông tin mà nhiều người quan tâm trong lĩnh vực Kinh tế - Chứng khoán được liên tục cập nhật như: #Nhận định chứng khoán #Bản tin chứng khoán #chứng khoán phái sinh #Cổ phiếu tâm điểm #đại hội cổ đông #chia cổ tức #phát hành cổ phiếu #bản tin bất động sản #Bản tin tài chính ngân hàng. Kính mời độc giả đón đọc.